حسابداری شامل زیر شاخه های متفاوتی دارد که یکی از مهمترین آن ها حسابداری پیمانکاری است. حسابداری پیمانکاری یکی از ماژول های حسابداری است که کمی پیچیده تر از سایر حسابداری ها محسوب میشود. پیش از شروع به بررسی حسابداری پیمانکاری ابتدا نیاز است که شغل پیمانکاری را بررسی کنیم.
پیمانکاری شغل پروژه محوری است که بر مبنای آن پیمانکاران در قبال انجام یک پروژه به صورت حرفه ای با کارفرما قرارداد امضاء میکنند. این پروژه می تواند در زمینه های متفاوت از قبیل پروژه های ساختمانی، تجهیزات کشاورزی، صنعت و معدن، راه و ترابری و… متفاوت باشد.
با توجه به پروژه محور بودن کسب و کار پیمانکاران، امور مالی نقش مهمتری را ایفا می کند زیرا این نوع کسب و کار ها از روند مالی یکنواختی برخوردار نیستند و دائما با کسب و کارهایی در حال فعالیت اند که دارای قوانین مالی و مالیاتی متفاوتی است. شرکت حسابداری اَزتا با بیش از ۳۵ سال سابقه فعالیت در حوزه خدمات حسابداری و مالی، امروز تمامی اطلاعات ناشی از تجربه چندین و چند ساله خود را در حوزه حسابداری پیمانکاری با شما عزیزان به اشتراک گذاشته اند.
حسابداری پیمانکاری چیست؟
همانطور که تمامی کسب و کار ها فارغ از کوچک و بزرگ بودن آن ها به خدمات حسابداری نیاز دارند، حسابداری پیمانکاری نیز از این قاعده مستثنی نیست. برای حسابداری شرکت های پیمانکاری نیاز است تا حسابداران بتوانند تمامی هزینه های مصرفی را مشخص کرده و سیستم مالی منسجمی را تنظیم کنند. ولیکن در این مسیر حسابداران به چالش های جدیدی بر میخورند که در سایر حسابداری ها موجود نیست. متغیر بودن ساعت کارکرد کارمندان، حجم و طول زمان پروژه، نوع بیمه کارمندان و… از جمله نقطه های چالش برانگیز در حسابداری پیمانکاری است که در ادامه به بررسی مفصل آن ها خواهیم پرداخت.
روش های حسابداری پیمانکاری
مهمترین بخش در حسابداری پیمانکاری، تشخیص صحیح هزینه ها است. زیرا کارفرما ها مطابق با گزارشی که حسابداران به آن ها تحویل میدهند، مبلغ پرداختی را برای پیمانکار مشخص می کند و بالعکس. مهمترین روش های حسابداری پیمانکاری عبارتند از:
۱- حسابداری پیمانکاری بر اساس درصد پیشرفت کار:
در این روش حسابداری باید به صورت مرحله به مرحله پیش برود و حسابدار شرکت پیمانکاری باید به صورت مرحله ای گزارش سود و زیان و هزینه های شرکت پیمانکار را به او تحویل دهد. در این نوع قرارداد، بین کارفرما و پیمانکار قراردادی امضاء می شود که بر مبنای آن کارفرما متعهد میشود که در ازای انجام پروژه تا حد انصاب، مقداری از مبلغ پروژه را به پیمانکار پرداخت کند. یکی از مهمترین مزایا این روش برای کارفرمایان این است که میتوانند مبلغ را به صورت قسطی پرداخت کنند و نیازی به نقدینگی بسیار زیاد نیست. در این روش، سود ناخالص پیمان در پایان هر مرحله از کارفرما اخذ میشود.
مزیت قابل توجه این نوع قرارداد آن است که پیمانکار، دیگر نگران نوسانات ارزی و تورم نیست چون حسابداری امور به صورت ادواری انجام میشود و در صورتی که حسابداران کار خود را به درستی انجام دهند، احتمال ضرر و زیان کاسته خواهد شد. یکی از مهمترین خطر ها در روش درصد پیشرفت کار، پیش بینی هزینه های آتی است. خطا در این پیش بینی می تواند ضرر های جبران ناپذیری را برای کارفرما و پیمانکار به همراه داشته باشد. بنابراین، حسابداران برای حسابداری هزینه ها و تخمین هزینه های آتی باید بسیار هوشمندانه عمل کنند.
۲- حسابداری پیمانکاری پس از تکمیل پروژه:
در این روش، پرداخت کارمزد و هزینه ها پس از اتمام پروژه یا انجام بخش قابل توجهی از آن صورت میگیرد. در روش حسابداری پیمانکاری پس از اتمام پروژه، در زمان عقد قرارداد، محاسبه میشود و در در زمان اتمام کار دریافت خواهد شد. در این روش، سود ناخالص پیمان در زمان اتمام پروژه تعیین خواهد شد.
در چنین شرایطی، سود خالص نهایی شرکت پیمانکار یک جا تعیین می شود و این از نظر مالیاتی ممکن است برای شرکت پیمانکار هزینه زیادی بتراشد. البته که اگر امور حسابداری شما به صورت حرفه ای و توسط حسابدار ماهر یا یک شرکت حسابداری معتبر انجام شود، احتمال بروز مشکل مالیاتی بسیار کم است و در صورت تعیین مالیات بر درآمد زیاد، حسابداران می توانند اعتراض کنند و هزینه را کاهش دهند.
وظایف حسابداری پیمانکاری چیست؟
افرادی که در شاخه حسابداری پیمانکاری مشغول به کار هستند دارای وظایف مشخصی هستند که باید به صورت دوره ای و گاهی روزانه آن ها را انجام دهند. همانطور که در حسابداری صنعتی و حسابداری تولیدی به این موضوع پرداختیم که اکثر فعالیت حسابداری در تمامی زیرشاخه های حسابداری مشترک است، در این قسمت به بررسی وظایف مشترک حسابداری در شرکت های پیمانکاری با سایر حسابداری ها خواهیم پرداخت.
۱- ثبت هزینه ها
۲- بررسی تک تک پروژه ها نسبت به هزینه آن و جداسازی پروژه های کم هزینه و پر هزینه
۴- ثبت دفاتر قانونی پیمانکاری
۵- ثبت اسناد تنخواه
۶- ثبت درآمد های پیش دریافت
۷- طراحی کدینگ حساب ها
۸- ثبت ضمانتنامه های دریافتی
